دوستان و همسالان، يکي از مهم ترين عوامل موثر در رشد و تکامل شخصيت آدمي در دوران نوجواني به شمار مي آيند. به عقيده موريس دبس، دوستي هاي اين دوران باعث کسب تجاربي مي شود که در توسعه شخصيت نوجوان نقش دارد. اين تجارب باعث ايجاد دوستي هاي عاقلانه تري در دوران بزرگسالي مي شود; دوستي هايي که بر اساس علاقه و اعتماد متقابل استوار است و اولين احساس نوع دوستي را در نوجوان برمي انگيزد. دوستي هاي دوران نوجواني براساس يک نياز اجتماعي و براي ايجاد روابطي سالم و سازنده است...
در دوران نوجواني، شخصيت اجتماعي نوجوان در حال شکل گرفتن است و بر اين اساس، رفاقت نقش عمده اي در اجتماعي شدن او ايفا مي کند. دوستان و همسالان، نوجوان را در «ابراز خود» ياري مي دهند; چرا که يکي از نيازهاي مهم اين دوره، نياز به ابراز خود است; رفتاري که فرد به وسيله آن توانايي ها، انديشه ها، اعتقادات، عواطف و احساساتش را به سايرين ابراز مي کند. دوستان و همسالان زمينه ممکن را براي فرد فراهم مي نمايند زيرا آنها در معاشرت با يکديگر در مورد افکار و عقايد خود آزادانه گفتگو مي کنند و توانايي ها و قابليت هاي خود را ظاهر مي کنند. فقدان چنين مهارت هايي در نوجوان موجب مي شود که او در ارتباطات اجتماعي اش با مشکلات جدي روبه رو  شود; به طور مثال بسياري از اين نوجوانان تمايلي به بحث و گفتگو در جمع ندارند که ناشي از ترس از ابراز خود و واکنش هاي دوستان و همسالان در دوران کودکي و نوجواني است.دوستان و همسالان، نوجوان را در «ابراز خود» ياري مي دهند; چرا که يکي از نيازهاي مهم اين دوره، نياز به ابراز خود است;
دوستان و همسالان بر تصميم گيري نوجوان تاثير مي گذارند. به طور کلي، دوره نوجواني، دوره آزمايش و خطاست; دوره  اي که نوجوان تصميمات خود را در زمينه هاي مختلف تغيير مي دهد. ممکن است يک نوجوان ماه ها براي انتخاب يک سبک مطلوب آرايش موي سر، شيوه هاي متفاوتي را آزمايش کند و نظر دوستانش را با حساسيت ويژه اي مورد توجه قرار دهد.
نوجوان به نگرش ها و نظريات ديگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهميت زيادي مي دهد. او با دريافت مستقيم و غيرمستقيم نظريات دوستان درباره خودش و همچنين در جريان مقايسه ويژگي هاي خود با آنها، به شناخت هاي جديدي از ابعاد وجودي خويش مي رسد. اين شناخت ها موجب پيدايي تصوير جديدي از خود مي شود. همين دوستان و همسالان نياز به محبت کردن و محبت ديدن نوجوان را به طور مکفي تامين مي کنند. همچنين گروه دوستان و همسالان انجام بعضي از فعاليت ها را براي نوجوان آسان کرده، جرات و شهامت وي را تحريک مي کنند و احساس نوع دوستي نوجوان را تقويت کرده و او را در رسيدن به استقلال عاطفي عقلاني ياري مي دهند.
مطالعات نشانگر اين است که گروه همسالان و دوستان، بسياري از نيازهاي نوجوان را تامين مي کنند که يکي از مهم ترين آنها نياز به محبت کردن و محبت ديدن است و موارد ديگري از قبيل تقويت نوع دوستي و رسيدن به استقلال را نيز مي توان متذکر شد. اين تاثيرات مثبت در صورتي قابل دريافت است که اولا اهداف گروه هاي دوستي سازنده بوده و جنبه بزهکارانه نداشته باشند، ثانيا والدين نقش خود را در مقابل نوجوان و دوستانش به خوبي ايفا کنند و به جاي قرار گرفتن در مقابل آنها در کنار آنها حرکت کنند.
او با دريافت مستقيم و غيرمستقيم نظريات دوستان درباره خودش و همچنين در جريان مقايسه ويژگي هاي خود با آنها، به شناخت هاي جديدي از ابعاد وجودي خويش مي رسد. اين شناخت ها موجب پيدايي تصوير جديدي از خود مي شود.
تاثير گروه همسالان تنها به دوستي ختم نمي شود و مي تواند در درس خواندن يا نخواندن، لذت بردن از درس يا احساس منفي از درس خواندن تاثيرگذار باشد البته به شرط اينکه با يک برنامه ريزي واحد (به صورت گروهي) درس بخوانند، سعي کنند مطالب درسي را براي همديگر تشريح کنند و مطالب درسي را به نوبت به همديگر درس بدهند.
در حالي که امتحان به اکثر بچه ها و به ميزان مختلف استرس وارد مي کند، براي گروهي درس خواندن در تقويت روحيه آنها مي تواند نقش به سزايي داشته باشد.  دانش آموزان مي توانند نگراني ها و ضعف هاي  درسي شان را با همديگر در ميان بگذارند و از فشار رواني و اضطراب شان کم کنند. آنها وقتي در صحبت با دوستان شان متوجه مي شوند که مثل همديگرنگراني ها و ضعف هاي درسي مشترک دارند، احساس آرامش و اعتماد به نفس بيشتري مي کنند. اگر بخواهيم درباره تنها نقص اين روش هم بگوييم صحبت کردن با همديگر و خاطره گويي است که با نظارت غيرمستقيم يک بزرگ تر قابل حل است.